Renuka Ashtak-13
विष्णूदास कवि (परमहंस परिव्राजकाचार्य पुरुषोत्तमानंद सरस्वती) हे इ. स. १८४४ ते १९१७ या कालावधीत होऊन गेलेले एक दत्तभक्त आणि रेणुका मातेचे निस्सीम भक्त होऊन गेलेले आहेत. आयुष्यातील खूप काळ त्यांनी माहूर येथे श्री रेणुकादेवीच्या भक्तीत व्यतीत केला आणि त्यांचे निर्वाण ही तेथेच झाले. त्यांनी रचलेल्या देवीच्या आरत्या, पदें आणि अष्टकें महाराष्ट्रातील विशेषतः देवीच्या भक्तांच्या घरा घरात प्रसिद्ध आहेत. विष्णूदास हे अत्यंत आर्तपणे आपल्या आईला- रेणुकामातेला साद घालतात- भेट देण्याविषयी कळकळीची विनंती करतात- कधी कधी, बालकाच्या अधिकाराने, रेणुका मातेवर रागावतात- या भव सागरात आपल्याला विषय रूपी शत्रूंशी झुंजायला एकट्यालाच पाठविले म्हणून तिला नांवे ही ठेवतात. विष्णूदासांची अष्टकें अत्यंत भावपूर्ण आहेत. ज्यांच्या घरी देवीचे नवरात्र असतात, त्यांच्या घरी नवरात्रात दररोज रात्री घरात सर्व जणांनी एकत्र बसून ही अष्टकें म्हणण्याची प्रथा आहे. अशी काही अष्टकें एका ठिकाणी मिळावी म्हणून या ब्लॉग च्या वाचकांसाठी यापूर्वी काही अष्टकें इथे उपलब्ध केली होती. त्या सगळ्यांची लिंक खाली दिलेली आहे. आता अजून काही अष्टकें या ठिकाणी देत आहोत.
विष्णूदासाची कविता
Renuka Ashtak-13
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके
( वृत्त : पृथ्वी )
श्रीमंत गुणवंत तूं, सदय मंगलालंकृत ।
पसंतिस तुझ्या नये, स्तवन दूबळें प्राकृत ॥
निजस्तवनिं टेकिलीं, पर्दि सहस्त्रही मस्तकें ।
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके ॥१॥
अशुद्ध स्तवनाक्षरें, म्हणुनि बोबडीं तोतरीं ।
तुला न रुचती जरी, समुळ हीं खुडीतों तरी ॥
मुकेंचि स्तन चाखितें, आरडतें भुकें बोलकें ।
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके ॥२॥
जगीं न मिळली मला, सुशिल संगती वाटती ।
पुढें मज न चालवें, मनिं तुझी भिती वाटती ॥
परंतु तव चिंतनें, विविध जाळिं तूं पातकें ।
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके ॥३॥
तुलाचि तुजसारखें, जननि नांव हें शोभलें ।
समान जगिं पाहसी, जड मुढादि ज्ञानी भले ॥
उदंड मज सारखें, पतित तारिले कौतुकें ।
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके ॥४॥
न देचि निजगुप्त तें, धन पिता कुपुत्रा – करीं ।
जगांत अथवा जसा, निजगृहांत कुत्रा करी ॥
परंतु जननी अधीं, अधिक देत त्या भातुकें ।
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके ॥५॥
सुपात्रहि न वंचना, करि गुरुहि दत्तात्रय ।
तशीच गृहदैवतें, विविध देति तापत्रय ॥
तुलाचि खळ पातकी, पटति अंध पंगू मुके ।
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके ॥६॥
निराश्रित मि लेंकरुं, तरि नको उपेक्षा करुं ।
तुझ्या भुवनिं जिंकिती, हंसति कल्पवृक्षा करुं ॥
कृपामृत झरे सदा, स्त्रवति नित्य आराणुके ।
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके ॥७॥
तुझीं विमल पावलें, परम सुकृतें पाहिलीं ।
अनंदसरिता जळीं, विषयवासना वाहिलीं ॥
विशेष मम मस्तकीं, अभयदान दे हस्तकें ।
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके ॥८॥
सुकीर्ति तुझि चांगली, अवडली अम्हां गावया ।
अशा धरुन मी अलों, उचित दान मागावया ॥
प्रसादफळ दे असें, सतत विष्णुदासा निकें ।
म्हणूनि तुजला अलों, शरण मी आई रेणुके ॥९॥
**************************************
या आधील पदांची लिंक खाली दिलेली आहे.
Renuka Ashtak-1 अगाई रेणुके ! किति दिन असे बोलुंच नये- रेणुका अष्टक-1
Renuka Ashtak-2 लाज याची रेणुके, तुला सारी- रेणुका अष्टक-2
Renuka Ashtak-3 तूं एक वेळ तरि दर्शन दे भवानी-रेणुका अष्टक-3
Renuka Ashtak-4 लक्ष कोटी चंद्रकिरण-रेणुका अष्टक-4
Renuka Ashtak-5 तू विचित्र गारुडीण- रेणुका अष्टक-5
Renuka Ashtak-6 तुझे सुंदर रूप रेणुके विराजे – रेणुका अष्टक-6
Renuka Ashtak-7 अवो रेणुके रेणुके रेणुके तू – रेणुका अष्टक-7
Renuka Ashtak-8 नको रेणुके ! आपुलें ब्रीद सोडूं- रेणुका अष्टक-8
Renuka Ashtak-9 ऊठ अंबे ! तूं झोंपि नको जाऊं- रेणुका अष्टक-9
Renuka Ashtak-10 तूं एक वेळ तरि दर्शन दे भवानी-अष्टक-10
Renuka Ashtak-11 तुला माझा अंबिके ! नमस्कार अष्टक-11
Renuka Ashtak-12 अतां रेणुके ! दुःख माझें निवारी- रेणुका अष्टक-12